Çemberlitaş’taki Türk Ocağı’ndan bahsedelim biraz… Önünden tramvay geçen, Sultanahmet Meydanı’na 5 dakika yürüme mesafesindeki huzurlu mekan… Ağaçlarla mezarların bütünleştiği sessiz bir bahçe… Ağaçların altında mezarlar var, evet… Ama bu mezarlar korkutmasın sizi… İki diyarı birleştirmeyi başarabilmiş ender rastlanabilecek bir güzellik var burada. Yaşayanların diyarı ve ölmüşlerin diyarı bir arada…
Adını tarih kitaplarında gördüğümüz birçok kişinin ebedi istirahatgahı burası… Bu istirahatgahları izleyerek, çay içip düşünebileceğiniz küçük bir kafe de mevcut…
Mezarların arasında yürürken bir türbe göze çarpar. Bu türbenin, II.Mahmud için 1840 yılında tamamlanmış bir yapı olduğunu öğreniyoruz. Yeniçeri Ocağı’nı kaldıran Sultan II.Mahmut… Ayakta durmuş, pelerini omuzlarında, eli belindeki Avrupai pozuyla zihinlerde yer eden Sultan Mahmut…
Sultan II.Mahmut’un yanında ise kim var biliyor musunuz? Üzerine kitaplar yazılan, hakkındaki tartışmalar bitmeyen Sultan II.Abdülhamid! Birçok kişi bilmez II.Abdülhamid’in burada yattığını… Mütevazi olan bu küçük türbede dedeleriyle birlikte yatar.. Ulu Hakan olarak gönüllerimizde yer eden Sultan’a ve diğer tüm ecdada Fatiha okuyoruz. İçeriyi ışıkla dolduran büyük pencerenin önüne oturacağım sırada; ablamın, kızımın ve yeğenimin çoktan bu güzel mekana oturduğunu ve sohbet ettiğini görüyorum. Bir fotoğraflarını çekiyorum hemen ve sohbete dahil oluyorum.
II.Abdülhamid’in yanında Sultan Abdülaziz’in de yattığını belirtelim. Avrupa seyahatine çıkan tek Sultan… Abdülaziz’i Dolmabahçe Resim Müzesi’ndeki ihtişamlı tablosuyla hatırlarım. Beylerbeyi Sarayı’nda at üstündeki heykeli ise Sultan’ın zihinlerdeki bir başka yansımasıdır.
Başka kimler mi var? Bezmiâlem Vâlide Sultan (II. Mahmud’un eşi, Abdülmecid’in annesi), Esmâ Sultan, Atiye Sultan (II. Mahmud’un kızı), Hatice Sultan (II. Mahmud’un kızı), Sâliha Nâciye Hanım Sultan (II. Abdülhamid’in eşi), Dürrünev Kadın Sultan (Abdülaziz’in eşi), Yûsuf İzzeddin Efendi (Abdülaziz’in oğlu), Rebîa Eyüb Hanım (II. Abdülhamid’in torunu)….
Türbe, İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından restore edilerek 2018 yılında tekrar ziyarete açılmış. Türbeye girdiğinizde dikkat çeken avize, I.Victoria’nın hediyesi… Ayrıca 3. Napolyon’un hediyesi iki saat de türbede yer almakta…
Tarih sevenler için biçilmiş kaftan denebilecek bu mekanda; Süleymaniyeli, Hüseyin Paşa (H.1304), Muallim Naci, Kaptan İbrahim Paşa (H.1306), Viyana Büyükelçisi Sadullah Paşa (H.1308), Erkan-ı Harbiye Reisi Ali Nizami Bey (H.1311), Sadrazam Said Halim Paşa (M.1921), Paris Sefiri Esad Paşa, Hattat Hafız Osman Zeki Bey (H.1308), Hasan Fehmi Bey ve daha nicelerine ait mezarları da görmek mümkün…Türk tarihinde iz bırakanlar… Kavgalı olanlar da, dost olanlar da var burada…İttihat ve Terakkî’nin kurucularından İshak Sükûtî Bey burada ve az ileride İttihat Terakki’nin tahttan indirdiği II.Abdülhamid de…
Türk milliyetçiliğinin babası Ziya Gökalp de burada… Mezarların arasında yürürken birden karşınıza çıkıveriyor. Eğer daha önceden mezarının burada olduğunu benim gibi bilmiyorsanız, şaşkınlıkla karışık bir sevinçle yüzünüzde ister istemez bir gülümseme oluşuyor. İsmini sıklıkla duyduğumuz düşünür işte karşınızda! Heyecan, saygı, şaşkınlık bir arada…
Bu düşünceler insanın zihnindeyken… Osmanlı Devleti’nin yıkılışını düşünürken, İttihat Terakki’yi sorgularken, Türk Ocağı’ndan çıkıp Sultanahmet’e doğru yürümeye başlıyor insan… “Kim bilir neler yaşandı bu sokaklarda?”, “Eskiden nasıldı acaba her şey?” derken… 200 metre ileride gördüğünüz McDonalds ise kafanızın daha fazla karışmasına sebep olur…
Dr.Hümeyra Türedi
Dr. Hümeyra Türedi