Makaleler ve Araştırma Yazıları
Teşhir cezası, mahkûmu toplumsal aşağılanmaya maruz bırakan bir uygulamadır. Toplumsal aşağılanmaya maruz bırakılan birey, aynı zamanda da damgalanmaktadır. Çünkü fiziksel ya da ruhsal olarak işaretlenmekte, manevi acı çektirilmekte ve ayıplanmaktadır. Teşhirin geçmişte hukuki bir yaptırım olmasının nedenlerinden biri de mahkumun manevi olarak acı çekmesidir zaten…
Tarihte birçok devletin kanunlarında “teşhir” cezası vardır. Moğollar, eski Çin kanunları, Orta Asya Türkleri, Avrupa ve Osmanlılarda; işlenen suça göre “teşhir cezası” verilmektedir. Teşhir, çeşitli şekillerde yapılabilmektedir. Fiziksel olarak bedenin görünür bir yerine damga vurulması, suçlunun kalabalık bir meydanda bekletilmesi veya gezdirilmesi, teşhir cezasının bazı örnekleridir. Teşhirin asıl amacı, utandırma, kınama veya rezil etme şeklinde tanımlanmaktadır. Ancak kalabalık arasında yapılan teşhirlerde, kalabalıktan atılan sert cisimlerle yaralanmalar hatta ölümler gerçekleşebilir.
Teşhir cezasının amacı suçluyu utandırmak, rezil etmek ve topluma göz dağı vermektir. Peki, teşhir cezası her zaman bu amaçlarına ulaşabilir mi? Bazen toplum, mahkemenin vermiş olduğu teşhir kararına beklenenin tam tersi bir tepkiyle cevap verebilir.