Peter Burke’nin “Bilginin Toplumsal Tarihi” adlı kitabındaki bazı hususlara kısaca göz atacağım bu yazıda… Ancak bu yazının, bir kitap incelemesi olmadığını da söylemek isterim.
Kategori: Siyaset
Kadının itibarsızlaştırılması!

Erken Cumhuriyet döneminde düzenlenen Güzellik Yarışmaları, kadının toplumsal görünürlüğünün artırılmasında önemli rol oynar. Batılılaşmaya yönelik adımlar atılırken, kadınlar modernleşmenin bir vitrini haline gelirler. Batı’ya modernleşmenin bir ispatı gibidirler. Kadınları, toplumsal hayatta öne çıkararak, modernleşmenin yüzü yapmak için Cumhuriyet gazetesinin büyük çaba harcadığı görülür. Düzenlediği ses yarışmaları (Ses Kraliçesi Yarışması, Şark Bülbülü Yarışması) ve güzellik yarışmaları bu bakımdan dikkat çekicidir.
İngiltere’nin Oğulları: İzciler
Robert Stephenson Smyth Baden-Powell (1857 – 1941), izciliğin kurucusu olarak bilinen eski bir askerdir. Bu yazıda, Baden-Powell’ın izciliğine Robert MacDonald’ın gözünden bakacağız.
Bir Meşruiyet Aracı: Törenler

Törenler, günlük hayatımızda sıklıkla yer alırlar. Ancak toplumdaki bireyler, törenlerin asıl hedefleri konusunda pek düşünmezler. Halbuki törenler, toplumun bir olaya verdiği önemi devamlı kılmak ve toplumu etkilemek için kullanılırlar. Sayelerinde periyodik olarak ortak duygular yinelenir ve pekiştirilir. Yani, törenler masum değil, belli bir ideal uğruna kullanılan aktif olaylardır. Bu aktiflik, törenlerin her öğesinde görülür. Yürüyüşler, görünüşler, davranışlar, deyişler, müzik, zamanlama ve prosedürler; toplumu etkilemek için kullanılan araçlar haline gelir.
İsraf mı? Sanat eseri mi?Domus Aurea

“Roma’yı yakan Nero” derler… Roma’nın önemli bir bölümünü yaktığı söylenen bu büyük yangın MS 64 tarihinde meydana gelir. Nero, yangın için Hristiyanları suçlar. Kimisi bunun Nero tarafından Hristiyanlara atılan bir iftira olduğunu düşünür. Kimisi de Nero’nun gerçeği söylediğini… Bazılarına göreyse bu yangından sonra Nero’nun hayalindeki sarayı yaptırabilmesi için büyük bir alan açılmıştır ve bu da yangında Nero’nun parmağı olduğunun bir göstergesidir.
Kılık Değiştirmiş İlkellik-II: Törenler

Törenlerin modernleşmeyle ilintisi üzerinde durmak gerekir. Zira törenler, modern insan tarafından bir modernlik simgesi olarak anlamlandırılmakta… Örneğin, bir anıt önünde saygı duruşunda bulunmak modernlik iken; geçmişteki insanların sunaklar yapması ilkelliktir. Modern insan, ilkel toplumların zihinsel açıdan yeterince gelişmemiş olduğunu düşünür… Çünkü ilkel toplumlar, yeterince bilimsel değildir. Olmayacak inanışları vardır. Gülünç ayinler düzenlerler mesela… Ya da giysileri yeterince “modern” değildir.
Bazı İzlenimler: Cyrus Hamlin

Cyrus Hamlin… Robert Kolej’in kurucusu… Yaklaşık 35 yılını İstanbul’da geçiren bir misyoner. Türkçeye “Robert Kolej Uğrunda Bir Ömür” olarak çevrilen, “My Life and Times” adlı kitabını okudum. Kitaptaki Cyrus Hamlin hakkındaki tespitlerimi maddeler halinde anlatmak istiyorum.
Atom Bombasıyla Gelen Hayaller

1945 yılında ABD, önce Hiroşima’ya sonra Nagazaki’ye atom bombalarını atar. Dünya şaşkınlık içindedir ve insanlar ilk başta ne düşüneceklerini bilemez. Bombanın zararları üzerinde fazla durulmaz. O dönemdeki şartlar, basına uygulanan sansür ve haberleşmedeki Müttefik hegemonyası düşünüldüğünde, bu durum mantıklı karşılanabilir. Ancak Japonya’dan gelen haberler yaygınlaştıkça dünyada korku oluşmaya başlar. Bu haberlerde, Hiroşima ve Nagazaki’de enkaz kaldırma çalışmalarına giden işçilerin dahi öldüğü yazmaktadır. Ancak bu haberler, Amerikalılar tarafından yalanlanır ve haberlerin Japonların kara propagandası olduğu söylenir. Amerika’nın amacı atom bombasının bir konvansiyonel silah olarak kabul edilmesidir.
İsmet Paşa’nın Tatili
18-19 Temmuz 1929 tarihinde Ankara’da büyük bir yangın yaşanır. Bu yangın neticesinde yaklaşık 500 dükkân ve 100 ev yanmıştır. Yangın, Tahtakale’de Hafız Rıza Bey’in kereste deposunda çıkar. O esnada şiddetli bir rüzgâr estiği için yangın hemen yayılır. Yangını söndürmeye çalışan asker ve itfaiye bölüğünün yaklaşık 2000 kişi olduğu Cumhuriyet gazetesinde yazmaktadır. Yangın, yaklaşık 8 saat kadar sürmüştür. Yangında zarar gören 130 ailenin 120’si bağ evlerine, kalanı da Zincirli Camii’ne yerleştirilir.
Avrupa, Dünya’yı Nasıl Fethetti?
Avrupa, nasıl oldu da tüm dünya üzerinde egemenlik kurabildi? Bugün, ABD en güçlü devlet olsa da, ABD’yi kuran kaynağın Avrupa olduğu unutulmamalı! Avrupa, dünyadaki karasal yüzeylerin sadece yüzde 8’ini oluşturduğu halde, dünyanın büyük bölümünü nasıl sömürgeleştirebildi? Bu gücü nasıl elde etti?