Robert Stephenson Smyth Baden-Powell (1857 – 1941), izciliğin kurucusu olarak bilinen eski bir askerdir. Bu yazıda, Baden-Powell’ın izciliğine Robert MacDonald’ın gözünden bakacağız.
MacDonald, 1933 yılında “Sons of The Empire: The Frontier and The Boy Scout Movement 1890-1918” adlı bir kitap yazar ve bu kitapta hem izciliği hem de Baden-Powell’ı değerlendirir. MacDonald’ın bahsi geçen kitabına kısaca bakarak, henüz Baden-Powell’ın yaşadığı bir dönemde izciliğin nasıl değerlendirdiği konusunda fikir sahibi olunabilir.
Baden-Powell, 1907 yılında İngiltere’de 20 kadar genç erkek çocukla 9 gün bir izci kampı organize eder. Bu ilk denemedir ve çok başarılı olur. Konuyla ilgili olarak Scouting For Boys adında bir kitap dahi yazar. Önce Boys own Paper adlı dergide parça parça yayımlanan kitabın tamamı 1 Mayıs 1908’de yayımlanır ve ülkenin en çok okunan kitapları arasına girer. Kitabın, dönemin yorumcuları tarafından “bir sonraki savaş için endişelenenlerin aldığı önlemler” olarak yorumlandığını da söylemek gerekir (s. 8).
MacDonald, Baden-Powell’ın cepheden gelen bir kahraman olmasının izcilik faaliyetlerindeki başarısını etkilediği kanısındadır. Nitekim Baden-Powell, 1899’de Afrika’dan İngiltere’ye bir kahraman olarak dönmüştür.
Baden-Powell, izcilerde askerlerin dış sembollerini kullanır. Yani kovboy şapkaları, flanel gömlekler, boyunbağları ve kısa pantolonlarla adeta, “erkekliğe bir çağrı” yapmaktadır (s.5). Ona göre cephe, evin feminenliğinden kaçarak, saf erkekliğin şekillendiği bir yerdir ve izcilik de cephedeki erkekliğin bir provası gibidir. Nitekim Scouting for Boys kitabı da izciliği tıpkı askerlik gibi bir macera ve disiplin karışımı olarak anlatmaktadır. İzcilik hareketinin ilk dönemleri bir macera çekiciliğindedir. Heyecanlı bir hayatı sınırda yaşamak, gençlere yeni bir macera vaat etmektedir (s. 6).
MacDonald’a göre genel olarak kentli orta sınıf çocuklarına seslenen Scouting for Boys, kamudaki okulların orta sınıf değerlerini ve Protestan iş ahlakını vaaz etmektedir. İdeolojisi muhafazakar ve korumacıdır. Bu ideoloji, parçalanan bir toplumda vatan sevgisini ve emperyalizmi bir çözüm olarak sunmaktadır. Agresif bir erkeklik vurgusu vardır. Misyonu erkek çocukları, kentsel ve evcil aile ortamının alışkanlıklarından kurtarmaktır (s. 8).
Baden-Powell’ın gözünde, Britanya İmparatorluğu’nu inşa eden erkekler, erkekliğin birer idolüdürler. Açık havada yaşamaya alışık, dayanıklı, kendi kendilerine yetebilen pratik insanlardır. Eğer bir çocuk, bu erkeklerin izinden gitmek isterse, işe yaramaz ve boş işlerden uzak durmalıdırlar. Baden-Powell’ın konuşmalarında sık sık tekrar ettiği gibi Roma’nın çöküşü; vatandaşlık anlayışındaki düşüş, lüksün artması ve gereksiz parti politikaları nedeniyledir. Aynı sorunların Britanya’yı da tehdit ettiği görüşündedir (s.8).
Baden-Powell’ın gözünde ümit, gelecek nesilde yatmaktadır. Eğer genç erkekler “barış izcileri” olarak yetiştirilirlerse ve cephedeki büyüklerini örnek alırlarsa, ülke, içinde bulunduğu durumdan kurtulabilir. Örnek alınacak bu kişilerin “erkeklikleri güçlü ve zengin yaşamları ise saf”tır. Bir barış izcisinin de sahip olması gereken özellikler erkeklik, gurur, dayanıklılık ve vatan sevgisidir (s.9).
Bu gençlik hareketi, disiplini, doğayı sevmeyi, Hristiyanlığı ve emperyalizmi yaymayı misyon edinerek, gelecek nesli tanısızlıktan ve dejenerasyondan kurtarabilecektir. Başarı, yücelttiği erkek modeline bağlıdır (s. 12).
Bu hareketin orta sınıfta daha fazla yayılma imkanı bulduğu görülür. MacDonald’ın ilginç bulduğu nokta ise işçi sınıfının bu değerlere ve harekete yönelik oldukça dirençli olmasıdır (s.12).
MacDonald’a göre izci hareketi, ortaya çıktığı dönemin tarihsel arka planı incelenmeden tam olarak anlaşılamaz. Ona göre izci hareketi, popüler emperyalizme, Sosyal Darvinizme, erkeklikte yaşanan krize, ulusal verimlilik çabalarına, fakirliğe ve varoşlardaki yaşam koşullarına karşı verilen bir cevaptır. Örneğin, 1890’lardan sonra İngiltere’de emperyalizm sosyal hayatın hakim öğesi haline gelmiştir. Bu fikir, gençlere ve çocuklara okul kitapları, popüler tarih, çocuk dergileri gibi yollarla benimsetilmeye çalışılır. Bu öğretiye göre güç, doğrudur. İngiltere güçlüdür. Neye sahipse, bunun devamını sağlaması da hakkıdır. Paganlara Hristiyanlığı getirmiştir. Kanunsuzlara kanunu öğretmiştir. Her Britanya vatandaşının görevi Britanya kolonilerinin zenginliklerini almaya ve tuzaklar kurmaya çalışan yabancılara karşı ülkeyi korumaktır.
Popüler emperyalizm, kahramanlık ve militan zafer duygularını beslemiştir. Zaferlerden bahsedilmesi, tarihsel mitleri kullanarak emperyalist düşünceyi meşrulaştırmaktadır. Çocuklar özellikle de erkek çocuklar devletin açık hedefi halime gelir. Çocuklara yönelik büyük bir kahramanlık ya da vatanseverlik edebiyatı ortaya çıkar. Sağlıklı çocukların hareketli, erkeksi ve kanlı hikayelere ihtiyaçları vardır. Scouting for boys da bu basit emperyal doktrinin bir yansımasıdır. Baden-Powell’ın izciliği, zamanının bir özetinden başka bir şey değildir. MacDonald’a göre tüm bu etkenler, Baden- Powell’in fikirlerini etkilemiş ve ortaya izcilik kurumunu çıkarmıştır (s.13).
Birinci Dünya Savaşı başladığında izcilik hareketinin ilk üyeleri askerlik çağına ulaşmıştır ve artık izcilik hareketi de ulusal bir kurum haline gelmiştir. Gençler, Britanya’yı korumak adına ordunun ve donanmanın yanında yer almaya hazırdır (s. 6).
MacDonald’ın izcilik hareketinin doğuşu, amacı ve ardındaki sosyo-ekonomik faktörleri irdeleyen bu kitabının, izcilik hakkında yazılan önemli kaynaklardan olduğunu söylemeliyim. İzciliğin militarist yapısı, farklı sosyal sınıflar arasında köprü olması, evrensel değerleri yayması gibi farklı bakış açılarıyla zaman çerisinde yorumlandığını söylemek gerekir.
Bugün İngiltere’de izciliğin amaçları hala aynı mıdır? İzciliğin örtük müfredatı nedir? Ülkeden ülkeye farklılık göstermekte midir? Türkiye’deki izciliğin durumu nedir? gibi sorular ise cevaplarını beklemektedir.
Dr. Hümeyra Türedi
Yararlanılan Kaynaklar
MacDonald, Robert H. (1993), Sons of The Empire: The Frontıer and The Boy Scout Movement 1890-1918, Universıty of Toronto Press, Toronto.